«Табигый ресурстарды натыйжалуу башкаруу аркылуу Кыргызстан менен Тажикстанда туруктуулукту чыңдоо»

  • Ишке ашыруу мезгили: 2016 - 2020
  • Донордук уюм: Правительство Великобритании, Фонд Ага-Хана
  • География: Баткенская, Ошская, Джалалал-Абадская и Нарынская области, Кыргызская Республика
2016-жылдан бери долбоорго Баткен, Ош, Жалал-Абад жана Нарын облустарындагы 30 жайыт комитети тартылган. Иш-чара ирригация жана жайыт инфраструктурасын биргелешип башкаруу үчүн Кыргызстан менен Тажикстандын жайыт комитеттеринин жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын институттук жана финансылык потенциалын чыңдоого багытталган. Жаратылыш ресурстарын пайдалануудан улам жергиликтүү жамааттарда келип чыккан чыңалууну аныктоого жана жоюуга өзгөчө басым жасалды.

Жайыт комитети жана токой чарбасы жерлерди пайдалануу үчүн чогулткан кош акы төлөм, чыр-чатактарды башкы себеби экенин талдоонун жыйынтыгы көрсөттү. Бул жөнүндө сурамжылоого алынан жайыт комитеттеринин 27% билдиришти. Пикир келишпестиктердин дагы 20% айылдык аймактардын жайыттарына чоочун малды жаюуга байланышкан. Бул айылдык аймактарда өнүккөн жайыт инфратүзүмүнүн жоктугунан болуп жатат. Чабандарга мал сугаруучу жайы бар коңшулаш аймактардын жерине мал жаюуга же көпүрөлөр аркылуу малды жайытка айдап өтүүгө туура келүүдө.

  • Жайыт ресурстары үчүн чыр-чатактарга биргелешкен талдоо жүргүзүү;
  • Жайыт комитеттери менен бирге жайыттардын абалына мониторинг жүргүзүү;
  • Жайыттарды башкаруу боюнча пландарды жамааттардын иштеп чыгуусу;
  • Жайыттарды башкаруунун планын жүзөгө ашыруу аркылуу басаңдатуу жайыт ресурстары үчүн чыр-чатактарды басаңдатуу.

Тандалып алынган 120 чекитте жайыттардын абалына мониторинг жүргүзүлдү. Жылына эки жолу ал аймактарда долбоордун адистери жайыт комитеттеринин өкүлдөрү менен биргеликте картографиялык материал иштеп чыгуу үчүн жайыт жерлерге баа берип, кийин ал карта жайыттарды башкаруу пландарын түзүү иштеринде пайдаланылган. Чогултулган маалыматтардын негизинде бүткүл республика үчүн керектелүүчү жана жалпы биомассанын картасы түзүлдү.

Жамааттар чыр-чатактарды талдоо жана жайыттардын абалына мониторингдин жыйынтыгынын негизинде жайыттарды башкаруунун интеграцияланган планын иштеп чыгышты. Бул документтерде чыр-чатактарды басаңдатуу чаралары каралган, анда жайыт инфратүзүмүнүн объектилерин куруу жана оңдоо камтылган. Ушул максаттарга ар бир жайыт комитети каражаттарды алган, анын жардамы менен долбоор иштеген аймакта 39 мал сугаруучу пункт, 5 ветеринардык пост орнотулган, 9 көпүрө курулган жана оңдоп түзөөдөн өткөрүлгөн, чөп чабынды тилкелер корулган.